Ciekawostka: Bauhaus – ofiara nazizmu

„Bauhaus” to nazwa niemieckiej uczelni działającej w latach 1919-1933. Jej nazwa pochodzi od niemieckich słów „budować” (bauen) i „dom” (Haus), i nawiązuje do słowa „Bauhütte” – średniowiecznego zespołu rzemieślników i pracowników budowlanych.

Szkoła została założona przez Waltera Gropiusa i powstała z połączenia Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosła Artystycznego w Weimarze. Łącząc technikę ze sztuką, zapewniała wszechstronne kształcenie teoretyczne (np. z zakresu formy, kolorów, materiałów…) i praktyczne (jak zajęcia z rysunku, ceramiki, rzeźby, obróbki metalu i drewna…), zacierając granice między architektami, inżynierami, artystami i rzemieślnikami.

W 1925 r. Bauhaus przeniesiono do Dessau, gdzie wybudowano nowy gmach uczelni, będący jednocześnie jego dziełem programowym. Budynek był bardzo nowoczesny, przy jego budowie zastosowano zaskakujące rozwiązania funkcjonalne. Miał m.in. płaskie dachy i żelbetową konstrukcję, jego ściany zewnętrzne pozbawiono funkcji nośnych (tworząc przeszkloną ścianę kurtynową i uzyskując efekt otwartości i lekkości), a elewacja była gładko tynkowana, malowana na biało i szaro, bez zdobień.

Kuchnia była otwarta, więc każdy mógł do niej zajrzeć, stołówkę od sali teatralnej oddzielała jedynie harmonijkowa kotara. Sama sala teatralna sprawiała wrażenie nieukończonej – nie było kurtyny i zasłon w oknach, krzesła zostały obite surowym płótnem a jedyną ozdobą był pomalowany na srebrno sufit. W budowę i wyposażanie szkoły zaangażowana była cała wspólnota akademicka: zarówno nauczyciele jak i studenci, a kierownikiem budowy był Ernst Neufert, jeden z pierwszych studentów a później także nauczyciel akademicki Bauhausu (jego „Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego” po dziś jest w użyciu). Budynki Bauhausu wywołały szok wśród obecnych na otwarciu dziennikarzy. Obecnie znajdują się na liście UNESCO.

Bauhaus jest stylem modernistycznym. Jednym z najważniejszych dla niego pojęć była funkcjonalność: to z Bauhausu wywodzi się ergonomiczne dostosowanie przestrzeni do potrzeb człowieka, uwzględnianie w projektowaniu biologii, psychologii i socjologii. Także z Bauhausu wywodzi się otwarty plan mieszkania.

Meble – jak np. fotele Barcelona i Wassily – są proste i ponadczasowe (nie macie wrażenia, że są rodem z PRL-u? a są jakieś pół wieku starsze 😉 ). Rolę architektury przestano ograniczać do projektowania budynków, a zaczęto postrzegać jako misję kształtowania życia społecznego, widząc architekturę jako naukę interdyscyplinarną.

Schyłek swego krótkiego istnienia przypadło Bauhausowi spędzić w Berlinie, jako prywatna szkoła ostatniego dyrektora Ludwiga Mies van der Rohe. W 1934 r. Bauhaus został zamknięty przez nazistów.

I choć z estetyką Bauhasu można się nie zgadzać (jak z estetyką każdego stylu 😉 ), to trudno mu odmówić ogromnego wkładu w rozwój architektury. I o ile sama niekoniecznie odnalazłabym się w tym nurcie, to przykro mi, że czyjeś chore poglądy zniszczyły tak płodną i pomysłową szkołę…

Jeśli lubisz tematy praktyczne, to zapraszam do wpisu, w którym omawiam wady i zalety paneli laminowanych.